Deze pagina gaat
over de Tilburgse textielfabriek Jurgens textiel en de
aanleiding is dat mijn vader, Jos Kusters, veertig jaar voor
dit bedrijf heeft gewerkt. Nu mijn vader is overleden en ik
nog contact heb met een van de voormalige directeuren van
Jurgens textiel heb ik
besloten om de geschiedenis van een van de laatste
textielbedrijven uit Tilburg toch maar eens vast te leggen.
Textiel heeft meer
dan honderdvijftig jaar het beeld bepaald van de stad
Tilburg en daarmee het leven van haar inwoners. Thuiswevers
werkten in hun woonhuis in opdracht van derden en leverden
hun producten af. Fabrieken waren er nog niet.
Buiten de woonkern van Tilburg, werden in de tweede helft
van de 18e eeuw textielfabrieken gebouwd waar vele
arbeiders, inwoners van de stad en uit de omliggende dorpen,
werk vonden.
Ook de voormalige thuiswevers gaven aam het einde van de 18e
eeuw hun zelfstandige bestaan op en gingen in de fabrieken
werken.
Door de ontwikkeling van de stad werden deze fabrieken door
nieuwe woonwijken omgeven en door nog verdere uitbereiding
vormden ze in de loop der tijd een deel van het centrum.
De textielindustrie
uit de "schoonste stad van het land" verdwijnt uiteindelijk.
De grootscheepse sanering van de textielindustrie sinds 1960
heeft geleid tot vrijwel algehele sloop van de fabrieken in
het centrum. Niet alleen faillissementen, maar ook
overplaatsingen naar het nieuwe industrieterrein
Tilburg-Noord liggen aan de sloopactiviteiten ten grondslag.
De wolwasserijen en textielfabrieken verdwenen deels door
verminderde afzet, maar vooral ook vanwege de steeds hogere
milieu-eisen. De meeste terreinen zijn door de gemeente in
het kader van de stadsvernieuwing opgekocht, waarna de
bebouwing verwijderd werd ten faveure van pleinaanleg
(Pieter Vreedeplein) of sociale woningbouw, zoals de
complexen Wingerdhoek en Bodehof. Het laatste plan werd
deels gerealiseerd op het fabrieksterrein van Jurgens
Textiel N.V. dat in 1976 als een der laatsten de poorten
sloot
Jurgens textiel :
De oprichter Harrie Jurgens.
De vader van Harrie
Jurgens was Arnold
Jurgens en zat in de vleesindustrie in Oss werd daar ook geboren in
1858 maar is vooral bekend door een familieconnectie met
Jurgens van den Berg, de bekende boterfabrikant. Hij trouwde
met een telg uit de familie Donders, een bekende Tilburgse
naam, en stierf in 1915.
De moeder van
Harrie zie tegen Harrie "Ga wol leren" en hij toog
daarop naar Bradford. De
Engelsen hadden de hele wolindustrie gecentraliseerd in Londen
vanuit Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten. Waar
nu de Towerbridge staat waren vroeger wolpakhuizen. Harrie woonde
daar 10 jaar en werkte o.a. bij Bateman uit Yorkshire.
In 1930 kwam hij
terug naar Nederland en ging in de Tuinstraat wonen. Hij ging
in de wolhandel werken. Hele straten waren bezig met wol en
bekend zijn de blauwe toeters, het papier waarin de wol, die
van nature een beetje gelig is, werd bewaard zodat die extra
bleek leek.
In 1946 begon
Harrie Jurgens in de Tuinstraat een textielfabriek en daarmee
was hij destijds de jongste Tilburgse onderneming in deze
branche. In het
bedrijfscomplex, dat voorheen had behoord tot garage de Groot
en later in gebruik door G. Bogaers
& Zoon, specialiseerde hij zich in de zogenoemde
gerecupereerde wol, ofwel de herverwerking van lompen
tot garens voor dames- en herenstoffen.
In 1958 kocht hij
ook productiemateriaal van L.E. van den Bergh. L.E. van den Bergh werd in 1877 aan de
Sint-Josephstraat opgericht door Louis Etienne van den
Bergh, zoon van Pieter.
Men begon met 130 volwassenen en 4
kinderen. In 1959 werden 112 van de 265 werknemers ontslagen
wegens reorganisatie. In 1960 volgde samenwerking met N.V.
Wollenstoffenfabriek Triborgh.
Bij Van den Bergh
werkten toen 153 mensen. Vanaf 1961 ging de combinatie N.V.
Verenigde Tilburgse Wollenstoffenfabrieken (Vetewe)
heten.
In 1965 ging men samenwerken met J.A.A. Kerstens en
bracht men de productie van Kerstens over naar de
Sint-Josephstraat. In 1967 werden de laatste 160 werknemers
ontslagen en sloot de fabriek.
L.E. van den Bergh had een zgn Volltuch-fabriek.
Harrie Jurgens maakte een gentleman's agreement met L.E. van den Bergh, dat hij aan hen
de producten kon leveren. Dat ging echter verkeerd, want L.E.
van den Bergh
kon veel goedkoper in Prato (Italië) terecht. Bovendien
beschikte men daar over langere machines, genoot men van beter
daglicht en zocht men kleur bij kleur, zodat niet telkens
opnieuw geverfd moest worden.
De kwaliteit van de garens was
daardoor beter dan die in Nederland. Daarmee stopte de
productie van goede dames- en herenstoffen, zoals tweed.
Gevolg was dat de productie bij Jurgens zich meer en meer ging
richten op tapijtgarens (bijv. voor berbers), meubelstoffen en
gordijnstoffen.
Door de grote buitenlandse (Italiaanse) concurrentie legde
Jurgens zich in de jaren zestig toe op de verwerking van
nieuwe wol, voornamelijk afkomstig uit Nieuw-Zeeland.
Belangrijke afnemers werden de meubel- en tapijtindustrie
waaronder Ploegstoffen en Bata.
Hein Jurgens
(foto links) was
ook in het bedrijf Jurgens werkzaam, hij nam de
spinnerij/weverij voor zijn rekening. Ook zijn broer, Ruud
Jurgens (foto rechts) werkte mee, Ruud was verantwoordelijk voor
de apparatuur en kreeg erg te maken met de toenemende eisen op
milieugebied. Vanaf 1970 hebben beide het bedrijf geleid.
Dé specialiteit van
Jurgens waren de industriegarens. Men hield er als een van de
laatste fabrikanten in Tilburg e.o. mee op.
Hein Jurgens
vindt niet dat er echte opvallende innovaties waren; men
onderscheidde zich meer door opvallende dessinontwerpers,
bijvoorbeeld voor de grote klant Ploegstoffen. Maar ook hield
men zich bezig met 'geitenwollen sokken': oude lappen werden
versneden en draden met verschillende kleuren werden
samengevoegd, zodat een grijze eenheidsdraad werd vervaardigd,
bijvoorbeeld voor Bata.
In 1965 werkten er
circa honderdvijftig mensen. Na vele jaren
gevestigd geweest te zijn in de Tuinstraat in het centrum van
Tilburg is het bedrijf vanaf 1960 in fases verhuist naar een
nieuwbouw in Berkel-Enschot.
De verhuizing was
mede noodzakelijk omdat het bedrijf in het centrum van
Tilburg, door alle veranderingen, niet meer goed bereikbaar
was voor de benodigde transporten.
Tevens was de
gemeente actief bezig met stadsvernieuwing van het centrum en
wilde de industrie weg hebben.
De gemeente heeft daarom uiteindelijk bijna alle
terreinen van de voormalige textielfabrieken opgekocht en hier
woningbouw gerealiseerd. In 1976 werd het
bedrijf aan de Tuinstraat opgekocht door Gemeente Tilburg voor
Woningbouw aan het Spinnerspark.
Het bedrijf in
Berkel-Enschot heeft tot 1996 geproduceerd en is toen
definitief gesloten. Er vielen toen nog 43 ontslagen. Ook in
Berkel-Enschot is het bedrijf uiteindelijk gesloopt om plaats
te maken voor woningbouw.
Voor de start van Jurgens Textiel is er een hele
voorgeschiedenis in de Tuinstraat die er op hoofdlijnen als volgt uit ziet:
1792
Gerard Bogaers begon
met de productie van wollenstoffen in de Heuvelstraat.
1866
Fabriek
G.Bogears & Zn. in Tuinstraat 49 gestart.
1875
Op 20 juni is,
omstreeks 15:00 uur aan de Tuinstraat een magazijn van
de wollenstoffenfabriek G.Bogaers geheel uitgebrand.
Vermoedelijke oorzaak is broei.
1900
Uitbreiding van
de fabriek.
1908
Woensdag 15
januari ca 18:00 uur. Grote uitslaande brand
wollenstoffen fabriek G.Bogaers aan de Tuinstraat.
1919
Woensdag 30
juli ca 19:00 uur. Grote uitslaande brand in het
wolmagazijn van de wollenstoffen fabriek G.Bogaers. De
brandweer had 12 stralen nodig om het vuur te blussen.
De schade bedroeg een half miljoen gulden.
1920
Het bedrijf
omgezet in Nv. G.Bogaers & Zoon's
Wollenstoffenfabrieken.
1925
Fabriek
failliet.
1926
Openbare
verkoping.
1927
De firma
Gebroeders Gersons, een belangrijke keten van modehuizen
wordt eigenaar.
1930
Feestgebouw "Scala" aan de Tuinstraat 47a maakte deel uit
van het Lakenfabriek van G. Bogaers en Zoon als ook de
dansschool A. Kruisselberge Blommaert. Van Kruisselberge gaf
danslessen vanaf 1932 tot 1946 in de Scala aan de
Tuinstraat.
1942
Gebouwen
gekocht door Jurgens Textiel NV met als oprichter en
eigenaar dhr. Harrie Jurgens.
1942
Vestiging van
Zuid Nederlandse Textielindustrie (kunstwolmalerij).
1946
Start productie
in de textielfabriek van Harrie Jurgens, vestigingsadres
Tuinstraat 47a-49.
1960
Kantoor en deel
van de productie verhuizen naar nieuwbouw in Berkel-Enschot.
1965
Groots feest in
de schouwburg voor het voltallige personeel van
Jurgens ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag
van grondlegger en directeur van Jurgens textiel Harrie
Jurgens.
1970
Opvolging van
dhr. Harrie Jurgens door zonen Hein en Ruud Jurgens.
1976
De
textielproductie in de tuinstaat wordt volledig
stilgelegd en is dan in zijn geheel verhuist naar
Berkel-Enschot aan de Gen. Eisenhouwerweg 6.
1976
Gemeente
Tilburg overweegt de sloop van de fabriekspanden en koopt deze
aan.
1980
Gemeentelijke
voorbereiding van de bestemmingsplannen.
1981
Gebouwen in
Tuinstraat worden
gesloopt.
1984
De ruim 50
nieuwe woningen die op het terrein in de Tuinstraat zijn gebouwd worden
per 1 januari betrokken.
1995
Jurgens Textiel
stopt met de productie in Berkel-Enschot en sluit
definitief.
Fabriek in
Berkel-Enschot wordt gesloopt en maakt plaats voor
woningbouw.
Jurgens textiel en Bogaers :
Jurgens textiel is in 1946 gestart in de voormalige panden van
het textielbedrijf van G.Bogears & Zn. dat in 1925 failliet
was gegaan en gevestigd was in de Tuinstraat 49 te Tilburg.
Gerard Bogaers begon
in 1792 met de productie van wollenstoffen in
de Heuvelstraat.
In 1866 is een nieuwe fabriek, Tuinstraat 49
in gebruik
genomen, onder leiding van Vincent Bogaers.
In 1908 is de deze
fabriek
(hoogbouw) afgebrand en vervangen door laagbouw. In de malaise
van
de twintiger jaren ging het bedrijf in 1925 failliet.
Rond
1980 is dit
fabrieksgebouw afgebroken. De jaarsteen 1792, de oudste van
Tilburg,
opzij van het oude kantoor is afkomstig uit de Heuvelstraat en
heeft
dus niets met de leeftijd van dit pand te maken!
Op 15 januari 1908 brandde de fabriek van de firma G. Bogaers
tot aan de grond toe af. Alleen de weverij bleef behouden. De
fabriek stond op de hoek van de Tuinstraat en de
Antoniusstraat. De brand sloeg ook over naar een rij huizen
aan de Poststraat. 125 arbeiders kwamen tijdelijk zonder werk.
images/Jurgens textiel/Bogaers en zoon textiel luchtfoto
uit 1924
In de Tuinstraat naast de woonhuizen van de joodse
burgers was er een grote joodse wolfabriek, namelijk de
‘kunstwolfabriek’ van de Gebr. Gersons. Als bijmengsel bij het
spinnen van schapenwol tot garen, werd bijna altijd recyclede
wol gebruikt, de kunstwol. Er meerdere kunstwolfabrieken
actief in Tilburg die met name oude kleding verwerkten tot
wolvezels voor spinnerijen. De firma Gebr. Gersons nam in 1926
de fabriekshal Tuinstraat 49 van de gebroeders Bogaers over.
In 1937 nam Bernard Gersons de leiding op zich. In 1941 heeft
de firma Jurgens Textiel de fabriek van de familie Gersons
overgenomen.
Textiel. Kantoorpersoneel van de firma G. Bogaers & Zn. aan de
Tuinstraat in 1922. Van links naar rechts de heer De Vries,
Frits Venmans (chef de bureau), J. van de Linde, Chris
Lakeman, Mien Verstappen en Jan Ligtvoet. Mien Verstappen was
ook uitbaatster van een café op de hoek Tuinstraat -
Antoniusstraat
Compositie foto
van de voorgevel aan de Tuinstraat, gebouwd omstreeks 1900 en
gesloopt in 1981.
Lakenfabriek van G. Bogaers en Zoon aan de
Tuinstraat 47a
Van links naar rechts Harry van Gerwen,
Harrie Jurgens en Jos van Son
1950 - Van links naar rechts: Jos van Son, assuradeur, Harry van Gerwen, eigenaar van een
elektrotechnisch bureau aan de Heuvel, wolhandelaar Harrie
Jurgens en deurwaarder R. Buddemeijer.
Leden van sociëteit de Filharmonie aan de bar van het
sociëtsgebouw aan de Goirleseweg. Van links naar rechts: Jan
Houben, Hein Jurgens, George Abeln, Magiel Villevoye, Huub
Gerritse, Ton v.d. Aa, Marian Jurgens, Geert Schraven,
Dimpel van Spaendonck en Peer Bedaux.
Diner in de schouwburg 1965 voor het voltallige personeel van
Jurgens ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van
grondlegger en directeur van Jurgens textiel (1945-1976)
Harrie Jurgens (1895-1972) afkomstig uit Oss. Links zoon Hein
geboren 1933 uiterst rechts de zus van Hein, Jeske geb 1931.
Broer Ruud geb 1941 ontbreekt op deze foto.
Vlnr Hein Jurgens, Elisabeth Buddemeijer, Harrie Jurgens en Jeske
Jurgens.
Vermelding in telefoonboek van 1953
De jaarsteen 1792, de
oudste van Tilburg, opzij van het oude kantoor is afkomstig
uit de Heuvelstraat en heeft dus niets met de leeftijd van dit
pand te maken!
Schrobbelmolens
bij spinnerij Jurgens begin januari 1976.
Toiletten bij de spinnerij van Jurgens Textiel B.V. aan de Tuinstraat 47a-49.
Het verkeersbrigadiertje brengt de Bedford vrachtwagen van de fa. Jurgens Textiel tot
stilstand, zodat de schoolkinderen veilig de Ringbaan West
kunnen oversteken.
Gang tussen ketelhuis en fabriek van Jurgens Textiel aan de
Tuinstraat 47a-49
Reactie van Corry Heezemans-Kolsteren:
Ben door een neef van mij geattendeerd op Uw site waarop
verschillende foto's van Jurgens Textiel te zien zijn en
inderdaad op een van de foto's staat mijn vader : Gerrit
Kolsteren, die meer dan 40 jaar bij Jurgens prive chauffeur is
geweest.
Ik stuur je deze mail omdat ik misschien nog wat informatie
en foto's aan Uw site kan toevoegen.
Ik hoor het nog wel als U daar interesse in hebt.
Corry
Fijn dat je gereageerd hebt op mijn mail. Ik zal proberen
ook via mijn broers en neef (zijn vader was portier bij
Jurgens) het e.e.a. voor je bij elkaar te zoeken en zoals je
schrijft dat het een hobby is en je eraan werkt als je tijd
hebt, kan ik er wel even de tijd voor nemen, want de komende
maanden heb ik er ook nog weinig tijd voor. Maar ik doe mijn
best.
Zodra ik wat heb , laat ik weer van me horen.
Reactie van Ad Verhoeven:
Een foto van het interieur van de scala op de
bovenverdieping tegenover de portiersloge en boven het
prikklokhok had ik nog nooit gezien, Die dansvloer is naar
mijn weten altijd blijven liggen. Heb eerst een vraag aan U nl
de man bij een personenauto op het pleintje tussen de
timmerwinkel en de vrachtauto garage is dat Gerrit Kolsteren,
broer van Kees Kolsteren de portier? Kende het complex op mijn
duimpje het was elk weekend ons speelterrein met de kinderen
van de beide Kolsterens. Woonde nl op no 47 aan de tuinstraat
met achter het huis een deur dat direct in een van de
fabrieksgangen uitkwam en de familie Kees Kolsteren woonde,
toen boven in het witte kantoorpand, later zijn die verhuist
naar het pand ernaast met de erker aan de tuinstraat. De
bewaking van het complex in het weekend was bij toerbeurt door
mijn vader en Kees Kolsteren wat spannend om als klein jochie
met zaklantaarn een ronde door het donkere complex te maken,
zag je ook niet hoe vies en vuil het er was. Ik heb er nog
eens een rondgang in gemaakt bij het begin van de sloop en
toen viel dat wel op. Heeft U nog vragen over welk hoekje van
de gebouwen dan ook dan kunt U bij mij terecht denk niet dat
velen weten waar bv die sprinkler aparatuur stond en andere
wetenswaardigheden bv het verkoopbedrag van het complex aan de
gemeente
Reactie van Liesbeth Smarius:
Het afgelopen weekend was ik met mijn zus en broers op een
feestje en kregen we het natuurlijk weer over onze vader en
moeder.
Pa is op 20 januari 1982 overleden en dat is dus al weer 30
jaar geleden. Natuurlijk werd de naam Jurgens textiel genoemd
waar mijn vader, voor mijn gevoel, zijn hele leven gewerkt
heeft.
Ik tikte zojuist via GOOGLE Jurgens oud werknemers in en
kwam op jouw site terecht. Geweldig om deze foto’s weer te
zien, en wat een leuke site zeg!!! De naam Jos Kusters zegt
mij zo niet meteen iets.
Mijn vader heet André Schuuring, misschien dat het jouw wel
wat zegt? Ook kwam ik in vorige week tot de ontdekking dat de
opa van mijn vriendin er ook heeft gewerkt; Wil Klaassen?
Bedankt voor je snelle reactie.
We hebben wel een foto beschikbaar denk ik, ook hebben we
nog een film op video en waarschijnlijk ook al overgezet op CD
van de verhuizing van Jurgens Tuinstraat naar Berkel-Enschot.
Deze video had Hein Jurgens nog voor ons geregeld vanaf een
oud filmpje.
Is het toevallig ook Hein waar je nog contact mee hebt? Zo
ja doe hem dan de hartelijke groeten van me….
ik ken hem ook nog via onze oud directeur die samen met
Hein in de Rotaryclub zat.
Jurgens textiel, oud werknemers
Functie
Hein Meijs
Zie hierna voor meer detail
André Schuuring
doorgekregen via mail (dochter van Andre)
20 januari 1982 overleden
Wil Klaassen
doorgekregen via mail
Eliasa Bartels
Zie hierna voor meer detail
Bedrijfsleider
Gerrit Kolsteren
Prive chauffeur
Kees Kolsteren
Portier
Jurgens textiel, oud werknemers
Hein Meijs
Henricus Johannes Gertrudis Maria Meijs
kwam als zesde kind van Hendrikus Meijs en Wilhelmina Jansen
op 23 januari 1933 in de Gasstraat nummer 20 in Tilburg ter
wereld. Na Hein kwamen nog twee kinderen. Vader Meijs was
timmerman en afkomstig uit het Gelderse Ubbergen (bij
Nijmegen). Moeder Wilhelmina was een geboren en getogen
Tilburgse, een dochter van een wagenmaker bij de Werkplaats
van de Staatsspoorwegen. Voor zijn huwelijk woonde vader als
kostganger in Tilburg. Daar leerde hij zijn vrouw kennen. Nog
een generatie verder terug komen we Johannes Meijs tegen, zijn
opa, die in Ubbergen hoofdonderwijzer was.
Gedeeltelijk moeten
we daar zijn voor een inspiratiebron in het jonge leven van
Hein. Hij kwam na de lagere school op de Besterd, in Goirle op
het fraterhuis terecht. Zijn levenspad leek richting onderwijs
te lopen. Maar in de naoorlogse jaren liepen de ontwikkelingen
in de familie Meijs anders. Zijn moeder was langdurig ziek en
stierf in 1948, vader was longpatiënt en werd later invalide.
Toen de oudste zoon naar Indië moest, later gevolgd door nog
een tweede, werd het voor Hein geen kweekschool maar de
textielfabriek.
Hein ging, 15, 16 jaar oud, werken bij Jurgens, toen nog
gevestigd in de Tuinstraat.
Naast en na het werk
was er de textielschool, waar hij vele jaren de avonduren
doorbracht om cursussen te volgen die hem beroepsmatig verder
konden en zouden brengen.
De werkgevers wisselden met enige
regelmaat. Feitelijk heeft hij nog het langst bij Jurgens
gewerkt. Dat bedrijf wordt door zijn familie ook als een van
de betere werkgevers aangewezen. Hij begon daar op wat in
Tilburg als de twernerij wordt aangeduid. Andere werkgevers
waren Van Dooren & Dams, A & N Mutsaerts, Swagemakers-Caesar
en Elias. Dat laatste bedrijf was al in 1960
samengegaan met Wijnand Janssens en was
overgenomen door de groep Van Kimmenade. In 1974 kwam Elias
bij de Hollandse Textiel Industrie in Goirle terecht, die in
1976 in de problemen raakte. Hierna is hij voornamelijk
betrokken geweest bij de vakbonden in diverse functies. In 1988
gaf hij voor het eerst aan dat hij zijn werk voor de bond
wilde gaan verminderen. Feitelijk liet hij zich overhalen om
zich herkiesbaar te stellen. Ondertussen zou actief gezocht
gaan worden naar een opvolger.
Het afscheid van het
voorzitterschap kwam op een heel andere wijze dan Hein Meijs
zich had voorgesteld. Achteraf mag gesteld worden dat wel erg
meedogenloos is omgesprongen met iemand die meer dan veertig
jaar een vooraanstaande rol had gespeeld in de Tilburgse
arbeidersbeweging. Hij stierf op 14 november 1994 aan
longkanker. Voor zijn inzet en verdiensten voor de Tilburgse
samenleving ontving Hein Meijs de zilveren legpenning van de
gemeente Tilburg. Die inzet kwam onder meer tot uiting in
diverse besturen waarvan hij deel uitmaakte, zoals dat van de
Thuiszorg Midden-Brabant.
"Een vakbondsman in hart en
nieren, zeer sociaal bewogen en altijd opkomend voor mensen in
achterstandssituaties", zo werd hij getypeerd.
Hein Meijs als spreker bij het 85-jarig jubileum van de
plaatselijke centrale Tilburg van het NKV,1981.
Eliasa Bartels
Eliasa Bartels was bedrijfsleider van Jurgens Textiel
vanaf 1945 tot begin 1970 en moet mijn vader hem ook gekend
hebben.
Net voor Eliasa Bartels bij Jurgens begon te werken is in
de oorlogsjaren zijn dochter door de Duitsers afgevoerd en hij
heeft nooit geweten wat er met haar is gebeurd.
In een uitzending van netwerk op 18 dec. 2006 is een
reportage te zien dat Claire de tweede dochter van Eliasa op
zoek gaat naar haar zus Edith die in de oorlog is verdwenen.
De rapportage "Onbekend kind 54 " gaat over een verdwenen
joods meisje waarvan haar ouders nooit hebben geweten wat er
met haar gebeurd was.
Indrukwekkend verhaal over wat een van de latere
medewerkers van Jurgens is overkomen.
De rapportage "Onbekend kind 54 "
Film (Speelduur = 24 min 35 sec)
In
aanwezigheid van haar jongere zus Claire wordt 12 oktober 2012
een speciaal herinneringstegeltje voor het joodse meisje Edith
Bartels geplaatst.
De
zogeheten 'Stolperstein'
(struikelsteen) komt in het trottoir voor de woning aan de
Lange Nieuwstraat 162. Daar woonde de familie Bartels,
waarvan dochter Edith op 6 oktober 1944 in Auschwitz werd
vergast.
Ze werd
niet ouder dan vier jaar. Haar ouders zaten op 28 adressen
ondergedoken.
Ze verloren
hun dochter uit het oog, die - na pas in 2006 bleek - in 1944
was omgekomen.
Rediment oude Schoorsteen midden op het dak van Jurgens
Textiel BV aan de Tuinstraat 47a-49; op 8 januari 1976 is het
bedrijf verhuisd naar Berkel-Enschot aan de Gen
Eisenhouwerweg
Dansschool van het echtpaar A.M. Kruisselberge-Blommaert aan
de Willem II straat 46. In 1954 vierde het echtpaar het feit
dat zij 25 jaar dansles gaven in Tilburg, aanvankelijk op de
bovenverdieping van de Scala aan de Tuinstraat 47a. De Scala
was in 1930 heropend onder directie van Willem Beumer en er
speelde o.a. het orkest de Ramblers. Vanaf 1935, na het
huwelijk van Kruisselberge was zijn dansschool gevestigd aan
de Willem II straat 46, voorheen het pand van zijn
schoonvader. In 1937 werd het echtpaar uitgenodigd om deel te
nemen aan de wereldkampioenschappen in Parijs. Reeds in 1885
bezat Tilburg een dansschool. De dansles werd gegeven door
Willebrord Pistorius, zowel in de zaal van de weduwe Pistorius
als privé aan huis.
Plaats
Tilburg
Uiterlijke
vorm
Foto
Fotonummer
053783
Omschrijving
Sport. Dansen. Dansschool A. Kruisselberge - Blommaert, in
het voormalige Scala gebouw
Dansschool
van het echtpaar A.M. Kruisselberge-Blommaert aan de Willem
II straat 46. In 1954 vierde het echtpaar het feit dat zij
25 jaar dansles gaven in Tilburg, aanvankelijk op de
bovenverdieping van de Scala aan de Tuinstraat 47a. De Scala
was in 1930 heropend onder directie van Willem Beumer en er
speelde o.a. het orkest de Ramblers. Vanaf 1935, na het
huwelijk van Kruisselberge was zijn dansschool gevestigd aan
de Willem II straat 46, voorheen het pand van zijn
schoonvader. In 1937 werd het echtpaar uitgenodigd om deel
te nemen aan de wereldkampioenschappen in Parijs. Reeds in
1885 bezat Tilburg een dansschool. De dansles werd gegeven
door Willebrord Pistorius, zowel in de zaal van de weduwe
Pistorius als privé aan huis.
Trouwfoto
van de dansleraren Ad van KRUISSELBERGE (Adrianus Martinus,
Tilburg 1901-1961) en Guusje BLOMMAERT (Augusta Antonia
Cornelia Maria, Tilburg 1905-1995). Van Kruisselberge gaf
danslessen vanaf 1932 tot 1946 in de Scala aan de
Tuinsstraat, vanaf 1946 in de Willem-II-straat.
Plaats
Tilburg
Straat
TUINSTRAAT
Wijk
CENTRUM
Huisnummer
47a
Uiterlijke
vorm
Foto
Fotonummer
033597
Omschrijving
Feestgebouw "Scala" aan de Tuinstraat 47a maakte deel uit
van het Lakenfabriek van G. Bogaers en Zoon als ook de
dansschool A. Kruisselberge Blommaert.
Herkomst
Programma Tilburg vooruit 17-21 juni 1929 blz 26
Annotatie
Nieuwsblad d.d. 3 november 1981
Dansleraar Ad van KRUISSELBERGE (Adrianus Martinus, Tilburg
1901-1960) met zijn echtgenote Guusje BlOMMAERT. Hij was de
zoon van een Rotterdamse ijzerdraaier. In 1924 begon hij met
het geven van danslessen. In 1930 werd aan de Tuinstraat 47
het dans-instituut A. van Kruisselberge geopend, later
gevestigd in de Willem II straat. Meer dan 35 jaar heeft de
oprichter zijn dansschool geleid. In de organisatie van
dansleraren heeft hij lange tijd een bestuursfunctie bekleed.
In 1937 werd het echtpaar uitgenodigd deel te nemen aan de
wereldkampioenschappen dansen te Parijs. Ad Kruisselberge
trouwde in 1935 met de Tilburgse Guusje BLOMMAERT, piano- en
danslerares.
In de nacht van 20 op 21 november vorig
jaar brandde een voor Tilburg zeer karakteristiek gebouw af,
bekend als het Scala-gebouw, gelegen tussen Tuinstraat,
Telefoonstraat, Korte Tuinstraat en Langestraat (Tilburg).
Eerder al liet Brabants Licht een kleine
selectie zien van foto’s die kort voor en kort na de brand
waren gemaakt van het gebouw waar antiquair George van Delft
zijn antiekzaak had. De afgelopen maanden heeft Brabants Licht
van diverse kanten foto’s aangeboden gekregen, waaruit een
nieuwe selectie gemaakt werd. Vanwege de omvang zal die in
enige afleveringen geplaatst worden.
TILBURG - In Tilburg is de sloop begonnen van het Scalagebouw
in de Telefoonstraat in de oude binnenstad.
Het pand uit 1898 stond op instorten, nadat er enkele weken
geleden brand uitbrak. Het gaat om een monumentaal pand waarin
een antiekhandel zat. Daarvoor was het een bondsgebouw en een
theater.
De gemeente probeerde de afgelopen weken nog delen van het
pand te redden, maar volgens woordvoerder Glaudemans van
slopersbedrijf Van Heesch was dat niet mogelijk
TILBURG - Het monumentale Scala-gebouw in
de binnenstad van Tilburg wordt voor een groot deel gesloopt.
De gemeente vindt het gebouw, dat eind november deels
afbrandde, niet meer veilig.
Er is instortingsgevaar en dat betekent
een onveilige situatie voor de directe omwonenden. Gemeente en
de eigenaar gaan na de sloop met elkaar om de tafel om te
bekijken hoe ze het andere deel van het rijksmonument kunnen
redden.
De schade van de brand loopt in de honderdduizenden euro’s. De
sloop begint maandag en duurt twee weken.
Zaterdag 22 november 2003 - De materiële
schade is groot na de brand van donderdagnacht in het
Scala-gebouw in de Tilburgse binnenstad. Plannen voor
herontwikkeling van het pand kunnen in de prullenbak. De
antiekhandel van G. van Delft in het gebouw is compleet
vernield, ook auto's in de buurt en diverse woningen liepen
rook- en waterschade op. Tot ver in de middag bleven gisteren
de puinhopen smeulen. Vandaag gaat de technische recherche op
pad.
De oorzaak van de brand is nog onbekend.
Volgens omwonenden zou die zijn ontstaan in een schuurtje
naast de antiekhandel. Getuigen zagen daar vroeg op de avond
twee figuren wegrennen. Politiewoordvoerder C. Bouman wilde
gisteren niet op dit soort speculaties ingaan. "Een mogelijk
misdrijf wordt onderzocht, maar daar bestaan voorlopig geen
aanwijzingen voor. Dat moet het sporenonderzoek uitwijzen."
De oude schouwburg, waar in de jaren
zeventig de club Carnaby gevestigd was, werd gebruikt als
antiekhandel. Er is waarsch
Het het oude Scalagebouw, waar in de
jaren zeventig de club Carnaby was gevestigd, is volledig
verloren gegaan. Alle materialen, een immense hoeveelheid
antiek over de diverse verdiepingen uitgestald, ging verloren.
Zowel de koopwaar als het theater waren kurkdroog. De schade
loopt in de vele honderdduizenden euro's. ijnlijk Het
Scalagebouw is een gemeentelijk monument, dat op de nominatie
stond weer in oude luister te worden hersteld. Een
initiatiefgroep wilde van het karakervolle pand een
congres/theatercomplex maken. voor vele honderdduizenden
euro's schade aangericht.
Groot deel Scala Tilburg
gesloopt
Publicatie: vrijdag 19 december 2003 - 19:11
TILBURG - Het monumentale Scala-gebouw in de binnenstad van
Tilburg wordt voor een groot deel gesloopt. De gemeente vindt
het gebouw, dat eind november deels afbrandde, niet meer
veilig.
Er is instortingsgevaar en dat betekent
een onveilige situatie voor de directe omwonenden. Gemeente en
de eigenaar gaan na de sloop met elkaar om de tafel om te
bekijken hoe ze het andere deel van het rijksmonument kunnen
redden.
De schade van de brand loopt in de honderdduizenden euro’s. De
sloop begint maandag en duurt twee weken.
Zaterdag 22 november 2003 - De materiële
schade is groot na de brand van donderdagnacht in het
Scala-gebouw in de Tilburgse binnenstad. Plannen voor
herontwikkeling van het pand kunnen in de prullenbak. De
antiekhandel van G. van Delft in het gebouw is compleet
vernield, ook auto's in de buurt en diverse woningen liepen
rook- en waterschade op. Tot ver in de middag bleven gisteren
de puinhopen smeulen. Vandaag gaat de technische recherche op
pad.
De oorzaak van de brand is nog onbekend. Volgens omwonenden
zou die zijn ontstaan in een schuurtje naast de antiekhandel.
Getuigen zagen daar vroeg op de avond twee figuren wegrennen.
Politiewoordvoerder C. Bouman wilde gisteren niet op dit soort
speculaties ingaan. "Een mogelijk misdrijf wordt onderzocht,
maar daar bestaan voorlopig geen aanwijzingen voor. Dat moet
het sporenonderzoek uitwijzen."
Het het oude Scalagebouw, waar in de
jaren zeventig de club Carnaby was gevestigd, is volledig
verloren gegaan. Alle materialen, een immense hoeveelheid
antiek over de diverse verdiepingen uitgestald, ging verloren.
Zowel de koopwaar als het theater waren kurkdroog. De schade
loopt in de vele honderdduizenden euro's. ijnlijk Het
Scalagebouw is een gemeentelijk monument, dat op de nominatie
stond weer in oude luister te worden hersteld. Een
initiatiefgroep wilde van het karakervolle pand een
congres/theatercomplex maken. voor vele honderdduizenden
euro's schade aangericht.
De grootscheepse sanering van de textielindustrie sinds 1960
heeft geleid tot vrijwel algehele sloop van de fabrieken in
dit stadsdeel. Niet alleen faillissementen, maar ook
overplaatsingen naar het nieuwe industrieterrein Tilburg-Noord
liggen aan de sloopactiviteiten ten grondslag. De
wolwasserijen verdwenen deels door verminderde afzet, maar
vooral ook vanwege de steeds hogere milieu-eisen. De meeste
terreinen zijn door de gemeente in het kader van de
stadsvernieuwing opgekocht, waarna de bebouwing verwijderd
werd ten faveure van pleinaanleg (Pieter Vreedeplein) of
sociale woningbouw, zoals de complexen Wingerdhoek en Bodehof.
Het laatste plan werd deels gerealiseerd op het
fabrieksterrein van Jurgens Textiel N.V. dat in 1976 als een
der laatsten de poorten sloot.
Omschrijving
Textielindustrie. De fabriek van Spinnerij Jurgens Textiel
N.V. aan de Gen. Eisenhowerweg: deze fabriek is thans
afgebroken en het gehele terrein is volgebouwd met
woonhuizen
De locatie van de fabriek in Berkel
Enschot ingetekend op de kaart van 2016.
De dorpen Berkel,
Enschot en Heukelom ontstonden in de vroege middeleeuwen. Ze
behoorden tot de heerlijkheid Tilburg, totdat deze in het
begin van de dertiende eeuw in het bezit kwam van de hertog
van Brabant. Kerkelijk vielen Berkel, Heukelom en ook
Udenhout onder de parochie Oisterwijk. Enschot en Tilburg
hadden beide een eigen parochie, maar ze werden vanaf de
veertiende eeuw bediend door dezelfde pastoor, die op Huize
Moerenburg woonde. Mogelijk was de Sint Michielskerk van
Enschot de moederkerk van die te Tilburg. De
Oude Toren is het enige dat er nog van resteert, want als
gevolg van langdurige verwaarlozing door de protestanten moest
de kerk in 1839 gesloopt worden. Op de plaats van de Enschotse
schuurkerk verrees in 1898 de
Sint Caeciliakerk (Sint
Job). In Berkel stond vanaf de middeleeuwen op de plaats
van de huidige kerk een aan Sint Willibrord gewijde kapel.
Heukelom, bestaande uit de buurtschappen Hoog en Laag
Heukelom, heeft nooit een eigen kerk of kapel gehad. Tot aan
de Franse tijd waren Berkel, Enschot en Heukelom voor
juridische aangelegenheden aangewezen op de schepenbank van
Oisterwijk, maar bestuurlijk waren het drie zelfstandige
dorpen. In 1811 werden ze samengevoegd tot één gemeente, die
aanvankelijk Enschot heette, maar vanaf rond 1850 Berkel c.a.
(cum annexis) werd genoemd. Berkel-Enschot was altijd in
hoofdzaak een agrarische gemeente. Wel werden er stenen
gebakken in veldovens, en van 1897 tot 1931 was er een
steenfabriek in Berkel. Op dezelfde werd in 1960 de fabriek
van
Jurgens Textiel gevestigd. Van 1898 tot 1938 was er een
station aan de spoorlijn Tilburg-Den Bosch. In 1941 ontstond
de naam Berkel-Enschot. Vanaf omstreeks 1960 nam de bevolking
van Berkel-Enschot sterk toe, deels door migratie vanuit
Tilburg. Berkel-Enschot behoort sinds 1997 tot de gemeente
Tilburg, met uitzondering van Heukelom, dat naar Oisterwijk
ging.
Berkel-Enschot
Straat
Generaal Eisenhowerweg
Uiterlijke
vorm
Tekening
Fotonummer
061708
Omschrijving
Landgoed Swagemakers.Replica van een schilderij,
voorstellende de steenfabriek bij het landgoed Swagemakers
aan de Heuneindseweg later Gen. Eisenhowerweg; alles werd
afgebroken en er werd een spinnerij gebouwd door Jurgens
Textiel; ook deze fabriek is afgebroken en thans staan er
woningen.
Berkel-Enschot
Straat
Generaal Eisenhowerweg
Maand
8
Typering
ongeveer
Jaar
1959
Uiterlijke
vorm
Foto
Fotonummer
061709
Omschrijving
Landgoed Swagemakers. Kantoor van de steenfabriek bij
landgoed Swagemakers Swagemakers aan de Heuneindseweg later
Gen. Eisenhowerweg; alles werd afgebroken en er werd een
spinnerij gebouwd door Jurgens Textiel; ook deze fabriek is
afgebroken en thans staan er woningen.
Herkomst
fam. van Beek
Berkel-Enschot
Straat
Generaal Eisenhowerweg
Typering
ongeveer
Jaar
1947
Uiterlijke
vorm
Foto
Fotonummer
061713
Omschrijving
Landgoed Swagemakers. Woning van de steenfabriek bij
landgoed Swagemakers aan de Heuneindseweg later Gen.
Eisenhowerweg; Op de bank voor het huis zitten Kees van Beek
en L. Nieuwenhuijzen. die destijds daar woonden; alles werd
afgebroken en er werd een spinnerij gebouwd door Jurgens
Textiel; ook deze fabriek is afgebroken en thans staan er
woningen.
Berkel-Enschot
Straat
Generaal Eisenhowerweg
Typering
ongeveer
Jaar
1941
Uiterlijke
vorm
Foto
Fotonummer
061712
Omschrijving
Landgoed Swagemakers. Woning van de steenfabriek bij
landgoed Swagemakers aan de Heuneindseweg later Gen.
Eisenhowerweg. Op de sterf- of moosput zit Annie van Beek,
die destijds in het pand woonde; alles werd afgebroken en er
werd een spinnerij gebouwd door Jurgens Textiel; ook deze
fabriek is afgebroken en thans staan er woningen
_files/Indexmenu(laten staan)_hnavbar.gif)
